واژه پژوهش یک کلمه فارسی، معادل واژه انگلیسی research است. در فرهنگ فارسی عمید پژوهش به معنای جست و جو کردن، تفحص کردن، تحقیق کردن، خواستن، بازخواستن، طلب کردن و جویا شدن است.
صاحب نظران، پژوهش علمی را به صورت های مختلفی بیان کرده اند که دو نمونه از تعاریف در زیر آورده شده است:
پژوهش علمی، بررسی نظام یافته، کنترل شده، تجربی و انتقادی در مورد پدیده های طبیعی است که روابط احتمالی بین این پدیده ها به وسیله نظریه و فرضیه هدایت می شود.
پژوهش علمی عبارت است از فرآیند جست و جوی منظم برای مشخص کردن یک موقعیت نامعین.
به طور معمول یک سوال یا مسئله آغازگر پژوهش است. بعد از طرح مسئله یا سوال است که پژوهشگر به پژوهش می پردازد.پژوهشگر براساس دانش و نظریه های موجود، در رشته ی خود و نیز با توجه به نتایج پژوهش های مشابه قبلی، به طرح فرضیه می پردازد.
روش پژوهش نشان می دهد که فرضیه چگونه آزموده شود و براساس آن اطلاعات یا داده های لازم چگونه جمع آوری شوند.
پس از جمع آوری داده های پژوهش و تجزیه و تحلیل آنها، اگر نتایج حاصل شده، درستی فرضیه را تایید کرد دو حالت پیش می آید:
۱-اگر نتیجه جزئی باشد، می گویند یک واقعیت به اثبات رسیده است.
۲-اگر نتیجه کلی باشد، می گویند یک قانون بدست آمده است.
پس از کشف چندین قانون در یک زمینه ی علمی، از ترکیب و ادغام آنها، قانون جامع تری بدست می آید که نظریه ی علمی نامیده می شود و هدف اساسی علم، نظریه است.
پژوهش دانش آموزی
به طور قطع اساس توسعه ی تفکر پژوهشی از مدارس آغاز می گردد. ایده ی آغاز پژوهش از دبستان و حتی پیش دبستان ایده ی خوبی به نظر میرسد، در صورتیکه نتیجه ی آن صرفا طراحی کتابه، جزوه و اقدامات مشابه آن نباشد.
در نظام آموزشی ما، پژوهش برون مدرسه‌ای تنها مختص دانش‌آموزان سال‌های پایانی دبستان و دوره های راهنمایی تحصیلی و دبیرستان نیست، بلکه مخصوص سال‌های اول، دوم و سوم دبستان نیز هست. در واقع برای دانش‌آموزان کلاس اول ابتدایی هم که هنوز الفبای فارسی را یاد نگرفته‌اند به هریک از درس‌ها نمره پژوهش اختصاص می‌یابد.
منظور از پژوهش دانش‌آموزی تنها انجام تحقیق به صورت مکتوب و نوشتاری نیست. تحقیق در دوره های ابتدایی و راهنمایی تحصیلی و در درس‌های متفاوت و براساس شرایط اقتضائات، خواسته ها، امکانات و توانمندی‌های دانش‌آموزان و نیز هنرمندی و شناخت معلمان از موضوع و گستره‌ی پژوهش، میتواند به یکی از شیوه ها و در ارتباط با هر موضوعی که به دانش‌آموز و یا گروهی از دانش‌آموزان داده می‌شود، انجام پذیرد و ارائه شود. در همه موارد حجم پژوهش باید بسیارکم و در حد ویژگی‌های سنی و روان‌شناختی فراگیرندگان باشد.
هر فعالیتی در مدرسه، که نام پژوهش بر آن نهاده می شود باید بر تفکر پژوهشی مبتنی باشد و جریان اندیشه ورزی در ان دیده شود وگرنه مطابق معمول گرفتار جریان های کلیشه ای و تک بعدی آموزشی خواهیم شد که با رنگ ولعاب پژوهش معرفی می گردند.
هدف پژوهش دانش آموزی
آن چه باید هدف پژوهش های دانش آموزی قرار گیرد، استفاده از پژوهش و در واقع روش علمی، به عنوان یک روش تفکر و حل مسئله می باشد. تفکر پژوهشی را می توان “کاربست مراحل روش علمی در مسائل زندگی” تعریف کرد.
روش علمی، امکان اندیشیدن منظم، منطقی و هدفمند فراهم آورده که به نوعی در مقابل روش های احساسی و هیجانی قرار می گیرد.
رشته لکوپد(پژوهش دانش آموزی)
باتوجه به موارد بیان شده و لزوم توجه هر چه بیشتر به پژوهش دانش آموزی و تقویت آن در بین دانش آموزان، لکوایران در راستای اهداف پژوهش محور دانش آموزی خود، سالهاست که به برگزاری دوره ی اموزشی پژوهشی تحت عنوان رشته ی جذاب “لکوپد” می پردازد که در آن دانش آموزان می توانند سازه های خلاق و پژوهشی خود را به نمایش گذاشته و با در اختیار داشتن مربیان مجرب و متعهد به سطوح بالای پژوهشی دست یابند.
